KRONIKA BIBLIOTEKI PUBLICZNO-SZKOLNEJ w ROZŁAZINIE

Biblioteka w Rozłazinie powstała po II wojnie światowej. Na terenie naszej miejscowości funkcjonowały wówczas jednocześnie dwie  biblioteki: szkolna i gminna.  Biblioteka szkolna była prowadzona  przez nauczyciela na terenie powstałej szkoły, natomiast biblioteka gminna miała swoją siedzibę w jednym z dwóch budynków tzw. „domów celnych”, wybudowanych w XX w. dla niemieckich służb celno- granicznych. „Po wojnie w jednym z budynków miał siedzibę Urząd Gminy Rozłazino, później Gromadzka Rada Narodowa. Obecnie w rękach prywatnych”¹.  W  1972r.  budynek  ten  został   przeznaczony  na mieszkania dla nauczycieli (zdj.1).

BIBLIOTEKA PUBLICZNA

Początki działalności biblioteki publicznej w Rozłazinie sięgają roku 1948. Instytucja była wówczas filią placówki lęborskiej, z której do Biblioteki Gminnej w Rozłazinie trafiła Księga Inwentarzowa z niewielkim księgozbiorem.  Zawierała 289 tytułów. Dzięki zachowanej Kronice szkoły na podstawie wpisu z maja 1949r. możemy również dowiedzieć się nieco więcej o bibliotece gminnej: „nauczyciel Gackowski w stosownym referacie zachęcił społeczeństwo do korzystania z Bibl. Gminnej, która liczy 700 tomów, korzysta z niej 36 czytelników”¹ (zdj.2).

Do 1954r. Rozłazino było miejscowością gminną w powiecie Lęborskim, toteż biblioteka publiczna była również placówką gminną. Od 25 września 1954 do 31 grudnia 1972r. administracyjnie Polska była podzielona na Gromady ( biblioteka nosiła wówczas nazwę „Gromadzka Biblioteka Publiczna”). Jednostki te utrzymały się do kolejnej transformacji, czyli do 1 stycznia 1973r.  Nowy podział polityczny  przyniósł  dalsze zmiany, w wyniku których Łęczyce zostały Gminą, a Gromadzka Biblioteka Publiczna w Rozłazinie została wówczas jedną z filii biblioteki w Łęczycach pod nazwą „Biblioteka Publiczna Gminy Łęczyce  Filia w Rozłazinie”.

Jednym z pierwszych pracowników biblioteki była m.in. p. Tokarska, mieszkanka Rozłazina. Od lipca 1967r. placówkę prowadziła Helena Zapałowska, Jerzy Ręgocki i od 1973 do 2009r. Danuta Ręgocka. Obecnie funkcję tą sprawuje Małgorzata Elwart.

Wygląd biblioteki z 1969r. poznajemy na podstawie notatki sporządzonej przez ówczesnego Sekretarza Gromadzkiego p. Józefa Dzięcielskiego z dnia 15.09.1969r., który tak pisał: „Wymiary Biblioteki 4x4. Lokal ciasny, jedno pomieszczenie, 1 okno, 1 oświetlenie”².

Działalność biblioteki jest udokumentowana dopiero od 31.12.1968r., gdzie czytamy m. in., że biblioteka posiadała w swoim księgozbiorze już 5 944 książek, wliczono do niego zbiory znajdujące się również w punktach bibliotecznych. Placówka posiadała takie w pięciu pobliskich miejscowościach: Dzięcielcu, Porzeczu, Nawczu, Jeżewie i Dąbrówce. Filie prowadziły swoją działalność w domach prywatnych, tylko w  Nawczu punkt działał w ówczesnej szkole. Punkty biblioteczne wyposażano w książki wypożyczane z Gromadzkiej Biblioteki Publicznej i co jakiś czas wymieniano. Poniżej przedstawiam wykaz pracowników punktów bibliotecznych, lata w jakich funkcjonowały oraz nazwiska kierowników:

1. Dzięcielec- Marzena Matusik, Elżbieta Dziadyk, Iwona Stefańska (88/89)- od 1979 – 1989. Punkt był prowadzony w mieszkaniu p. Matusiak, potem w mieszkaniu p. Dziadyk;
2. Porzecze- Szczepan Traun; Onufry Szulc ( p. Szulc będąc nauczycielem w Popowie prowadził również tam wypożyczenia)- od 1971 – 1978; 
3. Nawcz- Maciej Kaliński- od 1968 – 1985;
4. Jeżewo- Elżbieta Piatczyc, Krystyna Pobłocka- od 1978 – 1995; 
5. Dąbrówka- Stanisława Kinerak od 1969 – 1973.

W roku 1968 bibliotekę odwiedziło 2701 czytelników, przeważała młodzież, wypożyczono łącznie 10 067 tomów. W tym samym roku znacznie wzrosło czytelnictwo „a przyczynę tego upatruje się w przeniesieniu biblioteki w  centrum wsi do  świetlicy”³ (obecnie własność prywatna, w której znajduje się m. in. sala imprez okolicznościowych). Z relacji obecnej mieszkanki jednego z ówczesnych „Domów Celnych”, która przyprowadziła się do Rozłazina w 1972r. i zamieszkała w jednym z mieszkań nauczycielskich p. Marii Mielewczyk dowiadujemy się, że pozostałości księgozbioru (a był to jeden regał z książkami), znajdowały się w tam do końca 1972r., potem zostały przeniesione do biblioteki mającej swoją siedzibę już w świetlicy.

W 1999r.⁴ biblioteka została przeniesiona ze świetlicy do budynku „starej szkoły”, gdzie działała obok biblioteki szkolnej (zdj.3).

BIBLIOTEKA SZKOLNA

 

Biblioteka działała od początku istnienia szkoły i zawsze na jej terenie. Początkowo księgozbiór mieścił się w jednej dwudrzwiowej szafie i był sukcesywnie powiększany. Biblioteka działała jako samodzielna placówka do 1999r., w którym to została połączona z biblioteką publiczną. W takiej strukturze funkcjonuje do dziś. Wypożyczaniem książek w bibliotece szkolnej zajmowali się:

 

1948- Bielecka Maria

1949- Wirkijowska

1950- Gołuńska Leokadia

1951- Joskowski          

1952- Jadwiga Hunder

1953- Wojtasińska

1954- Antoni Gackowski

1955/1957- Głowacka Wacława

1958/1960- Ganksztol

1960/1965- Antoni Gackowski

1966- Sawczak Bogusława

1967/1971- Maria Mielewczyk

1972/1975- Maria Kobeszko

1976 /1982- Zofia Gabryś

1984- Halina Hałas

1988- Zofia Buchowska

1993- Maria Mielewczyk

1993/1994- Grażyna Nawojczyk

1994/1995-  Alicja Spierewka, Bronisława Chmielewska

1995/1996-  Izabela Specht-Ostrowska

1996/1999- Agnieszka Formela

1999/ 2006- Beata Dawidowska

2006/2022- Jolanta Małecka

od września 2022r.- Lucyna Czajka

 

BIBLIOTEKA PUBLICZNO-SZKOLNA

W 1999r. obie biblioteki zostały połączone w jedną placówkę i funkcjonują pod nazwą „Biblioteka Publiczno-Szkolna w Rozłazinie”. W 2005r. biblioteka po raz kolejny zmieniła siedzibę, przenosząc się do budynku „nowej szkoły”. Obecnie w zasobach biblioteki znajduje się ponad 10 000 książek, skupia ona ok. 230 czytelników. Biblioteka posiada trzy stanowiska komputerowe dla użytkowników i jedno dla pracownika biblioteki. Wszystkie z dostępem do Internetu (zdj.4).

3 października 2022r. biblioteka została przeniesiona do nowego pomieszczenia na terenie ZKiW w Rozłazinie. Tu powstała większa czytelnia, ponadto uzyskała swobodniejszy dostęp do księgozbioru.

CIEKAWOSTKA:

W okresie powojennym duży wpływ na pracę biblioteki wywierała polityka, świadczą o tym sprawozdania. Informują nas o tym, że biblioteka zajmowała się organizacją obchodów wielkich rocznic i uroczystości państwowych m. in.: V Zjazd PZPR, Obchody Rocznic Wojska Polskiego, 25-lecie PZPR, Rocznica Rewolucji Październikowej, 35-lecie Polski Ludowej, Akademia 1-majowa, Konkurs Leninowski.

OPRACOWANO NA PODSTAWIE ( w tym źródła niedrukowane):

1. Wpis do Kroniki szkoły podstawowej z 1949r.

2. Notatka z dokumentacji archiwalnej biblioteki

3. Sprawozdanie opisowe ręczne Gromadzkiej Biblioteki Publicznej za rok 1968

4. rozmowa tel. z pracownikiem UG Łęczyce p.. Iloną Piotrowską (12.10.2016r.)

WYWIADY

Wywiad z Marią Mielewczyk

Wywiad z Janem Dziadyk

Wywiad z Maciejem Kalińskim

Wywiad z Danutą Ręgocką

Wywiad z Leszkiem Buchowskim

 

Opracowała Małgorzata Elwart